B2B'de İhtiyaç Analizi

İnternet üzerinden iş yapmayı sağlayacak uygulamalar her ne kadar gerçekleştirme açısından yazılım  projeleri olsa da aslında organizasyon kültürünü, iş akışlarını değiştirir. Bu uygulamalar sadece organizasyonu ve çalışanlarını değil aynı zamanda müşterileri ve diğer iş ortaklarını, tedarikçileri, ve etkileşimde bulunulan diğer sektörlerden şirketleri de etkilemektedir. Bu nedenle e-ticarete geçmeden önce atılması gerekilen stratejik adımlar vardır:

 Organizasyon Yapısı:
Öncelikle şirket kendisinin neyi nasıl yaptığını, nereden gelip nereye nasıl gittiğini bilmelidir. Bir diğer değişle organizasyonun misyon ve vizyonu olmalıdır. Stratejik hedeflerini tanımlamış olmalıdır. Ayrıca organizasyon içindeki tüm iş süreçleri ve kültürü de belirli olmalıdır. Ancak bunları gerçekleştirmiş olan bir şirket internet ortamında göstereceği faaliyetler için e-ticaret misyon ve vizyonunu belirleyebilir. Yeni e-organizasyon tanımını yapabilir.

İş Süreçlerinin Dönüşümü: Birinci adımda tanımlı olan organizasyon iş süreçlerinin hangilerinin internet ortamına taşınacağının belirlenmesi gerekmektedir. Bunun için tüm süreçlerin elektronik ortamda olmasının getireceği artı ve eksiler tartışılıp kritik iş süreçleri belirlenmelidir. Bu adım için dikkat edilmesi gerekilen durumlar; herhangi bir sürecin internete taşınması sırasında oluşabilecek normal işlerdeki aksaklıklar, internete taşınmayan süreçlerle oluşabilecek uyumsuzluklar, ve o süreçle ilgili geri dönüşüm özellikleridir.

 Müşteri Profilleri:  Eğer daha fazla yeni müşteriye ulaşacağım diye kendi sektörlerinin pazar araştırmalarını ve kendi şirketlerinin interneti kullanım açısından müşteri profillerini belirlemeden e-ticaret uygulamasına geçilirse beklenen olumlu sonuçlar elde edilemeyebilir. Öncelikle e-ticaret düşünen her şirket sadık müşterilerinin elektronik ortamda alışveriş yapmaya ne kadar eğilimli olduğunu belirlemesi gerekir. Ayrıca interneti kullanan potansiyel müşteriler açısından kendi ürünlerinin onlara uygunluğu da belirlenmelidir. Şirketlerin henüz internete erişim olanağı olmayan ya da çeşitli nedenlerle bunu istemeyen müşterileri için onları internet kullanıcısı yapacak planları önceden hazır olmalıdır.

 Şirket Çalışanlarının Durumu: 
Çalışanların e-iş kavramına ve ortamına uyum sürecinin nasıl gerçekleşeceğinin belirlenmesi gerekecektir. E-ticaret uygulamlarına başlanıldığında bu uygulamalarda görev alacak personele yeni eğitimler vermek gerekecek mi sorulmalıdır. Ayrıca bu uygulamalar için yeni personel de alınması gerekebilir. Öte yandan elektronik ortama aktarılan bazı süreçler personel çıkarılmasına ya da bazı bölümlerin işlevlerinin değişip hatta tamamen kapatılmasına da neden olabilir. Organizasyon yapısında oluşabilecek her türlü değişiklik önceden belirlenmeli ve bunun şirkete getireceği artı ve eksiler tam olarak bilindikten sonra eyleme geçilmelidir.

 Diğer Şirketler: 
Özellikle B2B uygulamaları için iş gereği etkileşime girilen diğer şirketlerin internet ortamına geçişleri  ne zaman ve ne şekilde gerçekleşecektir bilinmelidir. Dış kaynaklardan sağlanan süreçlerle uyum, tedarikçilerle ya da iş ortaklarıyla gerçekleştirilen süreçlerle uyum göz önünde bulundurulmadan e-ticaret yapılmaya başlanırsa tüm süreçler top yekün bir çöküş yaşayabilir.

İnternet Altyapısı:E-ticaret uygulamalarına geçecek şirketlerin bu uygulamaların temelinde yer alan internet altyapısını sağlayabilirliği de belirlenmelidir. İnternetten ticaret yapmak için gerekli donanım ve yazılım maliyetleri bilinmelidir.

 Para Akışı:  Daha çok ülkemize has olan bir konu da para akışıdır. Çeşitli iş süreçlerinde kullanılabilen çek-senet işlemleri elektronik ticarette yerini sayısal para kavramına bırakacaktır. Hatta vergiler açısından da elektronik ortama geçiş ülkemiz için kayıtsız ekonomiyi ortadan kaldırıcı bir çözüm olabilir. Şirketin para akışlarının tamamının elektronik ortamda yapılacağının bilincinde olarak karar vermesi gerekir.

 İsterlerin Belirlenmesi: 
 Son aşama, e-ticaret uygulamasının işlevlerinin belirlenmesi aşamasıdır.  Sistem kullanıcı isterleri bu aşamada tanımlanır. Projenin devamını doğrudan etkileyen bir süreç olduğu için kullanıcı isterlerinin en açık ve somut bir şekilde belirlenmesi şarttır.

Her şirketin sosyal boyutu vardır.Yazılım projelerinde  ihtiyacı ve koşulları  analiz etmeden gerçekleşen bir proje hüsrana uğrayabilir.. Sadece soru sormak yetmez tabi .Doğru bir yöntemle işinin ehli bir araştırmacının, gerçekten ne istediğini bilen bir yöneticisiyle yapılan  araştırma da paha biçilmez.Stratejik adımların alıntısını yaptığım kaynağa mutlaka göz atınız.

E-Ticaret Uygulamalarına Geçiş İçin Stratejik Adımlar A. Toygar Abak